Nguồn gốc của lựu đạn
Lựu đạn là một hình thức của thuốc nổ được người Trung Quốc phát minh vào khoảng năm 1.000 sau Công Nguyên. Đến thế kỷ thứ 15, 16 thì người châu Âu cũng phát triển được các phiên bản tương tự như "lựu đạn" của người Trung Quốc.
Những loại lựu đạn này có chung một thiết kế đó là vỏ bằng kim loại, phần ruột rỗng và bên trong chứa thuốc súng. Để kích nổ nó, người ta chỉ cần châm ngòi sau đó ném lựu đạn đi, dây ngòi sau khi cháy hết, ngọn lửa sẽ bén vào trong thuốc súng và làm cho nó phát nổ.
Do đó, ngày xưa, người ta phải ném nó thật nhanh trước khi nó phát nổ, nếu không thì chính họ sẽ phải nổ tung cùng với thứ vũ khí chết người này. Vì vậy mà sang thế kỷ thứ 18, người ta không còn chuộng loại vũ khí này nữa do nó quá nguy hiểm. Tuy nhiên, từ đó về sau con người đã thực hiện rất nhiều cuộc "tiểu phẫu" khác nhau nhằm cải tiến lựu đạn cho nó an toàn hơn, thông minh hơn và cũng hoạt động hiệu quả hơn.
Từ "Lựu đạn" xuất phát từ từ “Pomegranate” trong tiếng Pháp, nghĩa là trái lựu. Hồi thế kỷ thứ 16, lính Pháp và một số lính châu Âu khác sử dụng những trái bom nhỏ, tròn tròn như quả lựu, bên trong nhét đầy thuốc súng giống như các hạt lựu trong quả lựu nên người ta mới gọi nó là “Lựu đạn”.
Cấu tạo của Lựu đạn
Lựu đạn gồm có hai phần chính: vật liệu dễ cháy (thuốc súng, chất nổ) và hệ thống đánh lửa (kíp nổ). Vật liệu dễ cháy có chức năng tạo ra vụ nổ còn hệ thống đánh lửa có chức năng kích cho vật liệu đó nổ. Ngoài thuốc súng ra, người ta có thể thay vào đó những loại vật liệu khác ví dụ như vật liệu tạo lửa (lựu đạn cháy, gây hiệu ứng cháy lan), tạo khói (lựu đạn khói, hơi cay) hoặc lựu đạn gây lóa mắt (Flashbang), khí độc...
Tương tự như vậy, kíp nổ cũng rất đa dạng, nhưng tựu chung lại thì ta có thể gom thành 2 loại chính đó là kíp nổ hẹn giờ và kíp nổ va đập/tiếp xúc. Cả hai đều có chung một mục đích là kích nổ lựu đạn nhưng cách hoạt động thì khác nhau.
Các loại lựu đạn
Lựu đạn cầm tay thông dụng nhất là lựu đạn chống bộ binh. Loại lựu đạn này thường được sử dụng để tấn công những tiểu đội của đối phương. Để tăng thêm sức sát thương, nó được thiết kế để sau khi phát nổ có thể phóng những mảnh gang nằm trên thân ra xung quanh. Loại lựu đạn này đã được sử dụng từ Thế chiến thứ I.
Các nhà thiết kế đã thành công khi tạo ra lựu đạn chống bộ binh với độ bền cao và nhất là thuận tiện trong việc sử dụng cũng như chế tạo. Cấu tạo bên trong của quả lựu đạn gồm có một hệ thống điều khiển hóa học nằm giữa khoang chứa chất nổ. Vỏ ngoài của nó gồm nhiều miếng gang ghép lại, trên vỏ có lỗ để tiếp thuốc nổ vào trong.
Lựu đạn va chạm hoạt động giống như những quả bom được phóng ra từ máy bay, những quả lựu đạn này sẽ nổ ngay khi chúng chạm vào một vật với lực vừa đủ. Lựu đạn va chạm được thiết kế với hình dáng khí động học với đầu, đuôi và cánh. Cũng như lựu đạn cầm tay, lựu đạn va chạm có cấu tạo bên trong gồm có mũ gõ gắn với kíp nổ, nhưng thay vì hệ thống lò xo thì ở đầu của lựu đạn va chạm sẽ có búa gõ.
Bình thường khi còn nằm trong súng, quả lựu đạn sẽ ở trạng thái khóa. Kíp nổ của nó nằm ở phần đuôi, bên dưới kíp nổ là một lò xo nhưng lúc này đang bị nén lại và giữ chặt bời hai cái ghim, chúng giữ không cho lò xo đẩy kíp nổ lên phía trước để cho búa gõ không gõ tới được.
Khi được phóng ra, lựu đạn bay ra khỏi súng phóng.Với hình dáng khí động học và những cái rãnh xẻ bên trong súng, quả lựu đạn có thể vừa bay vừa xoay tròn, nó sẽ tạo ra một lực ly tâm để khi bay ra đủ xa, lực ly tâm sẽ làm cho hai cái ghim bị bật ra. Lò xo bên dưới kíp nổ không còn được giữ chặt nữa nên nó sẽ bung lên và đẩy kíp nổ về phía trước.
Lúc này, lựu đạn đã chuyển sang trạng thái mở và sẽ phát nổ khi búa gõ đập vào kíp nổ. Khi lựu đạn rơi xuống đất hoặc chạm mạnh vào một vật thể nào đó với một lực vừa đủ, phần đầu sẽ bị thụt vào, hai cái lò xo bị nén lại và búa gõ sẽ đập vào kíp nổ, kết quả là lựu đạn phát nổ.
Việt Nam chế tạo lựu đạn
Trong kháng chiến chống Pháp, vũ khí tự tạo phát triển mạnh mẽ. Ngoài các loại vũ khí thô sơ như kiếm, dao, giáo, mác, cung nỏ, bẫy đá, có loại cải biên từ các dụng cụ sản xuất, bảo vệ sản xuất, còn có nhiều loại vũ khí sử dụng phù hợp trình độ LLVT như mìn, lựu đạn, thủy lôi… Lựu đạn là loại vũ khí được chế tạo phổ biến nhất trong cả nước để trang bị cho bộ đội chủ lực và dân quân, du kích.
Ba kiểu lựu đạn thông là lựu đạn mỏ vịt (còn gọi là lựu đạn cần) cải biên từ các kiểu lựu đạn của Pháp, Mỹ, Anh; lựu đạn kiểu đập (cải biên từ kiểu của Nhật) và lựu đạn chầy, rút nụ xoè (cải biên từ kiểu của Trung Quốc).
Các loại lựu đạn này chỉ nặng từ 0,5kg đến 0,7kg, có vỏ đúc bằng gang và khía để tạo mảnh; đều chế tạo từ nguyên liệu dễ kiếm, dễ gia công chế tạo.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét